پوشه کار
«برای مقاصد سنجش، یک کارپوشه مجموعهی محدودی از کارهای دانشآموز است که به منظور معرفی بهترین کارها یا نشان دادن رشد تحصیلی او در یک مدت معین مورد استفاده قرار میگیرد. کار پوشه شامل مجموعهای از همهی کارهای دانش آموز نیست بلکه به کارهایی که بهتر از بقیه، هدف کار پوشه را برآورده میسازد و عملکرد فراگیر را نشان میدهد محدود میشود. موادی که در پوشه کار قرار میگیرد به طور دقیق و به طور عمدی به گونهای انتخاب میشود که مجموعهی کارهای انتخابی در کل، هدف مورد نظر را تحقق بخشند».
اهداف پوشه کار
1. ارایه بهترین کارها (فرآوردهها)
مجموعهای از بهترین کارهای انجام شده یا فرآوردههای نهایی یادگیرنـده که سـنجش فراگیر بر اساس آن تواناییها انجام میگیرد. مانند کارپوشه هنر، نوشتن،کارپوشه ریاضی.
2. نشان دادن رشد تحصیلی یادگیرنده (فرآیندها)
برای نشان دادن رشد تحصیلی و پیشرفت یادگیری دانشآموز مورد استفاده قرار میگیرد و تنها بر تولید نهایی تاکید نمیکند. مـدارک مربـوط به پیشرفت دانشآموز مرحله به مرحله در پوشه کار او گذاشته میشود تا و بـرای هدایت یادگـیری و تفکر جدید مورد استفاده قرار گیرد. مانند پیش نویس اولیه یک انشا، مراحل تفکر، چگونگی بازبینی و اصلاح آن.
چگونگی استفاده از پوشه کار
شما میتوانید با توجـه به هدف خود از سنجش پروندهای یکی از این شیوهها را انتخاب نمایید.
– برای هر موضوع درسی یک پوشه مجزا تهیه کنید.
– برای تمام موضوعات درسی یک پوشه واحد تهیه کنید.
– پوشه را به صورت انفرادی یا گروهی یا ترکیب این دو (هم انفرادی هم گروهی) تهیه کنید.
– پوشه کار را به دو صورت اصلی (رسمی) و فرعی (غیر رسمی) میتوانید تهیه کنید.
– نگهـداری پوشـه کـار در مدرسه توسط معلم یا توسط دانشآموز صورت میگیرد.
– ارزیابی توسط معلم، دانشآموز یا با مشارکت همدیگر انجام میگیرد.
– پوشـه کار جـهت گـزارش به اولیا در جلسات اولیا و مربیان استفاده میشود.
ساماندهی پوشه کار
ö شکل ظاهری پوشه کار توسط دانشآموزان با مشارکت همدیگر، معلم و یا والدین تعیین میگردد.
ö شکل ظاهـری پوشه کار میتواند به صورت یک پوشه با فایلهای مجزا (کاور A4) باشد.
ö هر پوشه فهرست محتوایی داشته باشد و محتویات بر اساس این فهرست ردیفبندی شود.
ö محتویات پوشه در فهرست با ذکر تاریخ و موضوع مشخص میشود در صورتی که نمونه انتخابی نمیتواند در پوشه نگهداری شود نتیجه ارزیابی در مقابل مشخصات اثر در فهرست محتوا ثبت میگردد این نوع نمونهها را میتوان در نمایشگاه یا تابلوهای موجود در کلاس یا مدرسه جا داد.
شیوه های انتخاب محتوا
با شیوههای مختلف میتوانید مرحله انتخاب محتوا را انجام دهید.
ì کارهای تکمیل شده یا نیمه تمام با ذکر تاریخ یا هر دو
ì انتخاب توسط معلم یا انتخاب توسط دانشآموز یا با مشارکت هر دو (موقـع انتخاب نمونه توسط دانشآموز از وی خواسته میشود تا علت انتخاب، تاریخ اجرای کار را در گوشهای ثبت نماید).
ì در گروه با نظر اعضای گروه و با راهنمایی معلم صورت گیرد.
محتوای پوشه کار
¡ تکالیف انفرادی مدرسه، تکالیف گروهی و خودآزماییها و مسایل
¡ گزارش علمـی، یادداشـتهای کلاسی یا خارج ازکلاس دانشآموزی
¡ پروژههای گروهی خارج از مدرسه و گزارش مصاحبهها
¡ ثبت پرسـشها و اظـهار نظرها در رفتارهای قابل توجه دانشآموز
¡ یادداشتها، فهرستهای ارزشیابی معلم از دانشآموزان یا گروههای دانشآموزی (چک لیستها)
¡ خلاصهی داستان، فیلم، بازدید و نمونه کارهای هنری حاصل از کارهای پروژهای
¡ دلایل حاکی از کاربرد آموختهها در زندگی روزمره
¡ کارهای ابتدایی از طراحی تحقیق تا مواردی که حاصل تحقیق را به صورت فرآیندی نشان میدهند.
شیوه ارزیابی پوشه کار
شما باید تصمیم بگیرید که چه روشی را برای ارزشیابی از پوشه به کار خواهید گرفت.
از پوشه به عنوان ابزاری برای راهنمایی والدین دانشآموز در مشاهدهی رشد و پیشرفت تحصیلی استفاده کنید.
به هرجزیی که در پوشه قرارداده میشود نمره یا امتیاز داده میشود.
یک نمره به کل پوشه داده میشود. این نمره بر اساس معیارهایی که از پیش توسط معلم و دانشآموز تعیین شده است خواهد بود.
با ارایه بازخورد توصیفی به هر یک از فعالیتها، عملکردها، تکالیف و… از پوشه کار به عنوان ابزاری جهت اصلاح عملکرد و ارتقای کیـفیت و بهبـود امر یادگیری دانشآموزان استفاده میشود.
ارزیابی پوشه کار
ارزیابی بر اسـاس پوشـهی کـار به معلم این آرامش خاطر را میدهد که هر زمان که در قضـاوت دچـار شک وتردید شود میتواند با مراجعه به پوشه در مورد قضاوتی که میکند اطمینان حاصل کند برای ارزیابی پوشه کار باید ملاکها و معیارهای مشخصی را در نظر بگیرد و بر اساس این معیارها ارزشیابی را انجام داده و بازخوردهای لازم را جهت بهبود کار دانشآموز ارایه دهد.
درمورد ملاکهای زیر تأمل کنید هرمعیاری که از قلم افتاده شما اضافه نمایید.
1) دقت در کار 2) نظم در کار و نظافت ظاهری
3) خلاقیت و نوآوری 4) حوصله، صبر و پشتکار
5) کاربرد آموختهها 6)کنجکاوی و پرسشگری
7) شواهدی حاکی از پیشرفت دانشآموز
8) توانایی برقراری ارتباط 9) توانایی حل مسئله
10) توانایی طرح مسئله 11) توانایی کار گروهی
ملاک یا معیار چیست: در بحث ارزشیابی وسنجش عملکرد فراگیران ملاک و معیار در واقع شامل جنبهها و ابعادی از عملکرد فراگیران میباشد که یادگیری این جنبهها و آموختن این محورهای عملکردی از نظر اهداف یادگیری آموزش دارای اهمیّت میباشد و ملاک مشخص میکند که چه چیزی دارای اهمیّت است.
مراحل کار ارزیابی بعداز تعیین ملاک ارزیابی
الف) ارایه تعریف مشخص: برای هریک از ملاکها یا معیارهای خود باید تعریـف معین و مشخصی در نـظر داشته باشید ملاکهای شما باید شفاف و دقیقاًً مشخص باشد.
ب) مشخص کردن روش ارزیابی: از جمله روشهای ارزیابی پوشه کار استفـاده از فهرسـت وارسی و مقیاس درجهبندی میباشد. این روشها به شما کمک میکند تا مشخص نمایید که دانشآموز در چه سطحی توانسته از عهدهی انجام تکالیف یا پروژهی محوله برآید یا میزان آگاهی او در باره یک مفهوم چه اندازه است یا این که عملکردهای مورد انتظار در رفتار و عملکرد او وجود دارد یا نه (روشهای سنجش مشاهدهای).
ج) مشخص کردن نشانگرهای هر ملاک: نشانگرها، عملکردهای مورد انتظار شما از دانشآموزان میباشد. ما براساس ملاکها و نشانگرهای تعیین شده، شواهد موجود در پوشه کار دانشآموزان را بررسی و مورد قضاوت قرار میدهیم. در این مرحله مشخص میشود که دانشآموز در چه سطحی قراردارد. شما باید عملکرد مورد نظر در هر یک از سطوح مقیاس را به طور واضح و قابل مشاهده تعریف کنید تا بتوانید میزان تحقق آن را در عملکرد دانشآموز تعیین نمایید.
چه چیزهایی را باید در پوشه نگهداری کرد:
1- تکالیف انفرادی مدرسه
2- برگه امتحانی
3- تکالیف گروهی مدرسه
4- گزارش های علمی
5- یادداشت های کلاسی یا خارج کلاسی دانش آموز
6- ثبت پرسش ها و اظهارنظرها در رفتارهای قابل توجه
7- گزارش مصاحبه ای فراگیر با افراد مختلف
8- خلاصه داتسان یا فیلم یا بازدید
9- نمونه کارهای هنری و…
سعی شود کارهای ناتمام با ذکر تاریخ در پوشه گذاشته شود و کارهای تکمیل شده در پوشه نگهداری شود.
بهترین کار هر دانش آموز در پوشه گذاشته شود. معلم و دانش آموز در انتخاب مواردی که در پوشه گذاشته شود با یکدیگر مشورت کنند.
معیارهایی برای ارزشیابی پوشه ای:
برای آنکه بتوان یک پوشه کار را ارزیابی کرد باید معیارهایی داشت که می توان به مواردزیر اشاره کرد.
1- دقت در کار
2- نظم کار و نظافت ظاهری
3- خلاقیّت و نوآوری
4- کنجکاوی و پرسش گری
5- پشتکار و صبر و حوصله
6- کاربرد آموخته ها
7- تصحیح اشتباهات
8- توانایی استفاده از ابزار
9- توانایی برقراری ارتباط
10- توانایی حل مسئله
11- توانایی طرح مسئله
12- توانایی کار گروهی و….
از نتایج ارزشیابی پوشه ها چگونه استفاده کنیم:
1- به دانش آموز امکان داده میشود پوشه ی خود را با معلم مرور کند و مواردی را که می تواند اصلاح کند بگوید.
2- به دانش آموز امکان داده میشود که محتویات پوشه را با دانش آموز دیگر مرور کند
3- به دانش آموز امکان داده میشود که محتویات پوشه را با گروه خود مرور کند.
4- به دانش آموز امکان داده میشود که محتویات پوشه را با والدین مرور کند.
5-به معلم این امکان را می دهد که پوشه فراگیران را مرور کند و مواردی که به کمک نیاز دارند تعیین کند.
6- به دانش آموزان امکان می دهد که از کارهای خود نمایشگاهی ترتیب دهند.
